کارگاه ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی پروژه‌ها برگزار شد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری شیراز به نقل از خبرگزاری ایسنا، دکتر ابراهیم گشتاسبی‌راد گفت: مذاکراتی با جهاد دانشگاهی فارس انجام شد تا اجرای طرح ارزیابی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی پروژه‌ها (اتاف) در قالب کارگاه‌های آموزشی دستور کار قرار گیرد و این دوره ها برگزار شود.
معاون شهرداری شیراز خاطرنشان کرد: مطالعات در کشورهای مختلف از جمله ایران نشان می‌دهد که هر جایی که به مطالعات و ارزیابی‌های انجام شده توجه نشد، متاسفانه تلخ‌ترین میراث‌ها برای شهر و شهروندان آن شهر بجای مانده است، توجه به این تجارب، ضرورت مطالعات طرح اتاف را بیشتر نمایان می‌کند.
معاون اجتماعی و مشارکت‌های مردمی سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری شیراز تحقق شعار شهر انسان محور را دلیل اصلی اجرای طرح ارزیایی تاثیرات اجتماعی فرهنگی پروژه‌ها(اتاف) عنوان کرد و گفت: متاسفانه در دهه‌های گذشته اتفاقاتی رخ داد که ضرورت اجرای طرح اتاف را نمایان‌تر کرد .
سارا همت در حاشیه برگزاری کارگاه ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی پروژه‌ها(اتاف) که به همت جهاددانشگاهی فارس برگزار شد، با تاکید بر رویکرد شهردار شبراز مبنی بر شهر انسان محور، بیان کرد: از آنجایی که هر نوع تغییر در فضای زیست شهروندان منجر به تغییر در فرهنگ و سبک زندگی افراد می‌شود ضروری است تا انجام طرح‌‌هایی نظیر اتاف با توجه به میزان اثرگذاری آنها توسط متخصصان امر انجام شود .
وی نیاز سنجی در محلات، نظرسنجی و مشارکت مردم در پروژه‌های مختلف را از دلایل حضور کارشناسان شهرداری شیراز در کارگاه ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی عنوان و خاطرنشان کرد: کسانی که در دوره مقدماتی شرکت کرده‌اند با پژوهش و مطالعات در این حوزه آشنایی داشته و پس از این دوره نیز در جلسات تخصصی و کاربردی شرکت خواهند کرد
مدرس کارگاه ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی پروژه‌ها(اتاف) با بیان اینکه ارزیابی تاثیرات پروژه‌های مختلف، در ایجاد تصویر روشن از دولت برای ملت و از ملت برای دولت فراهم می‌کند، اهمیت الزام تمام بخش‌ها به انجام ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی پروژه‌ها را یادآور شد و تاکید کرد که این مهم باید به یک مطالبه عمومی تبدیل شود.
فردین علیخواه با تاکید بر اینکه هر پروژه فارغ از محل اجرا و حجم و وسعت آن، باید یک گزارش ارزیابی تأثیر اجتماعی داشته باشد، افزود: حدود هفت سال پیش به اتفاق جمعی از همکاران دانشگاهی و با حمایت بعضی از مدیران معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، مطالعه طرح اتاف یا آنچه که برخی آنرا پیوست اجتماعی-فرهنگی می‌نامند را آغاز کردیم .
این جامعه شناس و مدرس طرح اتاف ادامه داد: با تلاش این مجموعه، در سال 87 شهردار وقت تهران، تمام بخش‌ها و توابع تحت مدیریت خود را ملزم به تهیه پیوست‌های اجتماعی و فرهنگی برای پروژه‌های شهری کردند.
علیخواه با بیان اینکه این روند هر چند با کم لطفی برخی مدیران و معاونت‌ها مواجه شد  اما همچنان تداوم داشته، گفت: خوشبختانه دیگر لازم نیست تا همچون سال‌های آغازین تلاش شود اصل ایده مورد پذیرش قرار گیرد . در این راستا اقدامات مناسبی برای تبدیل این ایده به عمل انجام شد که آموزش نیروی انسانی، انتشار کتب و مقالات کلیدی مرتبط، دعوت از متخصصان شناخته شده بین‌المللی به ایران و تصویب آئین‌نامه اتاف از آن جمله  آنهاست.
این جامعه شناس هدف از ارزیابی تأثیرات اجتماعی معروف به پیوست‌های اجتماعی پروژه‌ها، اطلاع از آثار اجتماعی یک پروژه پیش از وقوع آن دانست و عنوان کرد: تیم ارزیابی آثار اجتماعی برای مجری یک پروژه پیش‌بینی می‌کند که در حین ساخت و پس از بهره‌برداری از آن کدام آثار اجتماعی رخ خواهد داد. این پیش‌بینی به مجری کمک می‌کند تا قبل از وقوع آثار ناگوار، برای آنها تمهیداتی بیندیشد،لذا موضوع هم بسیار ساده و هم بسیار پیچیده است.
وی به آشنا کردن مجری با محیط اجتماعی به عنوان یکی از اهداف اجرای طرح اتاف اشاره و در این باره نیز عنوان کرد: روشن است که مجری هر پروژه‌ای نخست باید اطلاعاتی درباره محیط اجتماعی که قرار است در آن پروژه اجرایی شود بدست آورد. فقدان آمار و اطلاعات اجتماعی این زمینه را فراهم می‌آورد که پروژه به طور مداوم در معرض مخاطره باشد. برای مثال ساخت کلیسا در محله‌ای که بیشتر ساکنان آن مسلمانند یا بر عکس ساخت مسجد در محله‌ای که بیشتر ساکنان آن مسیحی‌اند به عدم استفاده و اقبال از پروژه پس از بهره‌برداری منجر خواهد شد.
جامعه شناس و مدرس طرح اتاف با اشاره به جلوگیری از اتلاف منابع با اجرای این طرح، خاطرنشان کرد: خروجی مطالعات ارزیابی تأثیر اجتماعی می‌تواند از اتلاف منابع ملی و یا منابع مربوط به بخش خصوصی جلوگیری کند. یکی از وظایف یک ارزیاب اجتماعی بررسی گزینه عدم اجرای (NO-Action) در پروژه‌هاست. در مواردی که ارزیاب به این نتیجه دست یابد که یک پروژه شهری پس از بهره‌برداری هیچ استفاده کننده‌ای نخواهد داشت یا اینکه هزینه‌ای چند برابر به اجتماع تحمیل خواهد کرد با اعلام آن به تصمیم گیران می‌تواند از صرف و اتلاف هزینه ممانعت به عمل آورد .
وی تقویت سرمایه اجتماعی و در راس آن اعتماد را از مهمترین شاخص‌های اجرای طرح اتاف دانست و گفت:  اعتماد می‌تواند در سطح  افراد جامعه از یکطرف و بین آنان و سازمان‌های رسمی شکل گیرد. انجام ارزیابی‌های اجتماعی به تقویت سرمایه اجتماعی و به تعبیر روشن‌تر اعتماد بین مردم و سازمان‌های رسمی منجر شود .
جامعه شناس و مدرس طرح اتاف یاداور شد: سازمان‌های رسمی با انجام ارزیابی تأثیر اجتماعی نشان می‌دهند که دغدغه آنرا دارند که کمترین صدمه به اجتماع وارد شود. آنها تلاش می‌کنند با مراجعه متعدد به اجتماع، نیازها و خواسته‌های آنرا بررسی و در پروژه مورد ملاحظه قرار دهند. این امر در نهایت تقویت کننده اعتماد اجتماعی و سرمایه اجتماعی سازمانی خواهد بود.
علیخواه همچنین تحقق مسئولیت پذیری اجتماعی را از دیگر مزایای این طرح ذکر و اظهار کرد: در دنیای امروز یکی از شاخص‌های سنجش مسئولیت پذیری شرکت‌ها، میزان توجه آنها به محیط زیست و محیط اجتماعی است. استانداردهای مختلفی در این خصوص تعریف شده و شرکت‌ها تلاش می‌کنند تا در عمل به این استانداردها پایبند باشند.
بر اساس این گزارش، کارگاه دو روزه طرح ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی پروژه‌ها (اتاف) به همت جهاددانشگاهی فارس و با همکاری شهرداری شیراز، برگزار شد.